INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Jan Skierka z Sarbinowa h. Nałęcz  

 
 
brak danych - 1450/51
Biogram został opublikowany w latach 1997-1998 w XXXVIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.


 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Skierka Jan z Sarbinowa h. Nałęcz (zm. 1450/51), miecznik kaliski. Pisał się z Sarbinowa w pow. gnieźnieńskim (opodal Janowca i Kołdrąbia). Należał do rodu Nałęczów; pod tym herbem zapisał jego praprawnuka Bartosz Paprocki. Przodkowie S-i nie są znani. Być może wiązać go należy z występującym na przełomie XIV i XV w. rodzeństwem Tomisławem (kaszt. żońskim i tenutariuszem kościańskim), Dziersławem i Wygłoszem, dowodnymi Nałęczami, piszącymi się ze Złotnik i Sarbinowa, chociaż bardziej prawdopodobne, że ich gniazdem było Sarbinowo w pow. kościańskim, koło Ponieca.

W źródłach S. występuje od r. 1427. W swym własnym dokumencie z r. 1433 tytułuje się «strenuus miles», co wskazuje, że był najpewniej rycerzem pasowanym. Obracał się przede wszystkim w gnieźnieńskim środowisku sądowym. Często był poręczycielem lub rozjemcą w sporach szlachty swego powiatu. Zasiadał jako asesor na roczkach ziemskich i w sądzie grodzkim, w obecności starostów, zwłaszcza swych współrodowców – Nałęczów: Dobrogosta Szamotulskiego, Sędziwoja Ostroroga, Jana z Czarnkowa (zastępcy starosty) i Stanisława Ostroroga. Kilkakrotnie sprawował też funkcje żupcy (asesora sądowego); był podwojewodzim w Kcyni z ramienia Andrzeja Danaborskiego (występuje w tym charakterze tylko raz, 24 IX 1436, krótko przed śmiercią swego mocodawcy) oraz wicepodsędkiem w Gnieźnie, mianowanym przez zastępcę star. generalnego Jana z Czarnkowa h. Nałęcz, w okresie wakansu na urzędzie podsędka (poświadczony tylko raz, 31 I 1443). Związany był też wyraźnie z arcybpem gnieźnieńskim Wincentym Kotem z Dębna. Występował jako jego zastępca procesowy przed sądem ziemskim w Kcyni (1440), wyrokował jako sędzia komisaryczny z jego ramienia w dobrach arcybiskupich. O koneksjach S-i świadczy, że w r. 1447 poręczył prepozytowi gnieźnieńskiemu Przedwojowi z Grądów sporą pożyczkę (300 zł i 50 grzywien) dla Mikołaja Szarlejskiego ze Ściborza, podówczas czołowego przedstawiciela możnowładztwa kujawskiego. Nie wiadomo, za jakie zasługi otrzymał od króla urząd miecznika kaliskiego. Był nim od r. 1433. Jeszcze 6 VI 1450 zasiadał w Gnieźnie w sądzie z udziałem króla Kazimierza Jagiellończyka.

S. należał do średniej szlachty. Oprócz wsi Sarbinowo, którą lokował na prawie niemieckim (1433), posiadał też sąsiednie Kowalewo i Babin. Na tych to trzech wsiach jego syn oprawił w r. 1446, a więc jeszcze za życia ojca Jana, po 300 grzywien posagu i wiana żonie. Być może S-ę można utożsamiać z Janem Skierką, występującym (1432, 1449) wśród posiadaczy drobnych działów w Czeluścinie koło Kobylina w pow. pyzdrskim. Ostatni raz jako żyjący wzmiankowany jest 23 VII 1450: od 30 III 1451 występował już jego następca na urzędzie miecznika.

Z małżeństwa z Wichną, córką Dobiesława z Jarotek (pow. gnieźnieński), zostawił syna Dziersława, a być może także córkę (imienia jej nie znamy), wydaną za mąż za Dzietrzycha z Góry.

Syn Dziersław (zm. między r. 1487 a 1489), nie prowadził działalności publicznej, okazjonalnie wystąpił jako asesor w sądzie grodzkim w Nakle (1482). Jeszcze ojciec skojarzył małżeństwo Dziersława z Dorotą, córką dobrze sobie znanego sędziego kaliskiego Trojana z Łekna, z rodu Pałuków. Po śmierci ojca i brata (1454–6) Dorota stała się dziedziczką sporych dóbr łekneńskich (miasto Łekno i 4 wsie) stąd jej mąż używał często nazwiska Łekiński. Jedynym synem Dziersława i Doroty był Piotr (zm. między r. 1520 a 1528), który sprzedał Sarbinowo (1489), rezydował w Łeknie i konsekwentnie już pisał się Łekińskim; on ostatni w tej rodzinie używał przydomka Skierka. Jego wnukiem (po synu Janie) był Nikodem Łekiński (zm. 1576), ożeniony z Jadwigą Zebrzydowską (siostrą bpa krakowskiego Andrzeja) stolnik poznański od 1560, kaszt. krzywiński od 1567, następnie nakielski (od 1569), stronnik habsburski podczas dwóch pierwszych wolnych elekcji. Nikodem Łekiński nie zostawił synów i na nim rodzina ta wymarła w linii męskiej.

 

Paprocki, s. 212–13; Gąsiorowski. Urzędnicy wpol.; Urzędnicy, I/1; Korytkowski, Arcybpi gnieźn., II 321 (z błędną informacją, jakoby Dziersław Skierka był wojskim gnieźnieńskim); – Jurek T., Kandydatura Konrada II oleśnickiego do tronu polskiego w roku 1369, „Roczniki Hist.” T. 57: 1991 s. 47–8; Kozierowski S., Badania nazw topograficznych na obszarze dawnej zachodniej i środkowej Wielkopolski II, „Roczniki Tow. Przyj. Nauk Pozn.” T.48: 1922 s. 278; Tymieniecki K., Akt hołdu w stosunkach dominialnych XV wieku, „Roczniki Hist.” T. 14: 1938 s. 331–2 (dobra Doroty z Łekna); – Acta capitulorum, I 355; Kod. Wpol., III nr 1894, V nr 458, 654, IX nr 1138, 1271, 1358–1359, X nr 1440; Teki Dworzaczka, Biblioteka Kórnicka (CD-ROM), nr 1, wersja 1.00, Kórnik 1995 (s. v. Łekińscy, Sarbinowo, Skierka); Wizytacje dóbr arcybiskupstwa gnieźnieńskiego i kapituły gnieźnieńskiej z XVI w., Wyd. B. Ulanowski, Kr. 1920 s. 285; – Arch. Archidiec. w Gnieźnie: Acta Capituli B 14 k. 249, B 15 k. 173–173v.; AP w P.: Księgi: Kr. 1 k. 26, Poznań Gr. 1 k. 12, 84, Poznań Gr. 2 k. 16v., 66, 145v., 202v.–203, Poznań Gr. 4 k. 87v., Poznań Gr. 9 k. 42v., Poznań Gr. 10 k. 130v., Poznań Z. 15 k. 199v., Gniezno Gr. 1 k. 74v., 81, 84v., 94, Gniezno Z. 6 k. 63, Pyzdry Z. 7 k. 344v.–347, Pyzdry Z. 11 k. 36v., Nakło Gr. 2 s. 305, rkp. Hockenbecka 3 k. 406; B. Kórn.: rkp. 14407.

Tomasz Jurek

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Jan z Dukli

około 1410 - 1484-09-29
święty
 

Grzegorz z Sanoka

około 1407 - 1477-01-29
arcybiskup lwowski
 

Mikołaj Trąba h. Trąby

około 1358 - 1422-12-04
prymas Polski
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.